Iako je u mnogim domaćinstvima još uvek zastupljena konvencionalna rasveta, veliki broj javnih ustanova iz različitih oblasti, kao i mnogobrojne firme, upoznavši se sa spektrom njenih pogodnosti, dale su prednost LED rasveti.
Sada već razvijena svest o ekološkom značaju i ekonomičnosti LED svetiljki igra vodeću ulogu u odabiru odgovarajuće vrste rasvete u prostorijama sa različitim spektrom namena. Kvalitetna LED svetiljka može funkcionisati u kontinuitetu i preko 50 hiljada sati, što je okvirno 15 godina, ukoliko je njena dnevna eksploatacija 8 sati. Samim tim, njena visoka energetska efikasnost, što se pre svega odnosi na smanjenu potrošnju električne energije, znatno se odražava na finansije.
Sledeća opštepoznata informacija o LED rasveti, koja je u današnje vreme pridobila još značajniju ulogu u društvu, jeste činjenica da ne sadrži toksične materijale, poput olova i žive, što se ujedno pozitivno odražava na zdravlje ljudi, kao i na suzbijanje potencijalne mogućnosti razlaganja toksičnog otpada u okviru životne sredine.
Pored ovih širokorasprostranjenih podataka o LED rasveti, želimo da vas upoznamo sa još nekim, manje poznatim činjenicama:
LED svetiljke ne privlače insekte
Izvori svetla uvek su predstavljali svojevrstan mamac za insekte. Međutim, „ljubav“ insekata prema izvoru svetla ne zavisi od vrste svetiljke, već se vezuje za sam spektar boja koji ta svetiljka emituje. Sa ovom teorijom, na godišnjem sastanku Američke asocijacije za unapređenje nauke, istupio je Michael Justice, sa podacima koje je dobio na osnovu sprovedenog eksperimenta. Naime, većina lampi sa žarnom niti na koje smo navikli, emituje svetlost u infracrvenom opsegu svetla (IR), na koji su insekti posebno osetljivi, što je i uzrok njihovog masovnog pojavljivanja, bilo da je reč o otorenom prostoru ili prostorijama osvetljenim ovom vrstom rasvete. Pored ovih svetiljki, njihovu pažnju privlače i svetiljke koje emituju svetlost u plavom spektru. Imajući to u vidu, LED svetiljke sa temperaturom boje koja se kreće ka plavom delu spektra, nisu ključ preventivnog delovanja u borbi protiv insekata. Pravi izbor za one koji žele da se oslobode ovog problema su LED svetiljke sa toplo belom bojom spektra, što je i sam eksperiment pokazao.
U zemljama sa hladnom klimom LED svetiljke jače sijaju
Funkcionisanje LED svetiljki se izuzetno dobro pokazalo u hladnim uslovima. Iako u specifikacijama za uobičajenu upotrebu proizvođači ne obeležavaju minimalne temperature i donju granicu izdržljivosti ovih svetiljki, u poređenju sa drugim tipovima osvetljenja, njihova otpornost na surove vremenske uslove znatno je veća. Za razliku od LED svetiljki, može se dogoditi da se fluorescentne svetiljke pri ovakvim klimatskim uslovima jednostavno ne uključe ili da emituju svetlost znatno slabijeg intenziteta. U hladnim uslovima dugovečnost LED svetiljki se produžava, a svetlost postaje jača. Iz tog razloga, gradovi Rusije opredeljuju se pretežno za ovaj vid rasvete. Dodatna potvrda njene efikasnosti je i činjenica da je na Antarktidi, na stanici Istok, gde temperature dosežu i do -85 °C, postavljeno LED osvetljenje.
LED svetiljke imaju pozitivan uticaj na novorođenčad i pospešuju brži oporavak od različitih bolesti
Isceljujuća svojstva svetlosti, poznata su još od davnina, a istraživanja ove oblasti se nastavljaju i dan danas. Utvrđeno je da je u starom Egiptu sunčeva svetlost korišćena u medicinske svrhe, dok je nešto kasnije u antičkoj Grčkoj, Hipokrat opisao način upotrebe sunčevih zraka u lečenju nekih organskih poremećaja i bolesti. Sa razvojem novih tehnologija, lekari mogu da obezbede i adekvatnu LED terapiju novorođenim bebama, bez brige o pratećem infracrvenom zračenju. Otac moderne fototerapije, Niels Ryberg Finsen, razvio je prvi veštački izvor svetlosti prilagođen medicinskim potrebama ovog tipa. Nakon što je 1958. uočen boljitak kod novorođenih beba obolelih od žutice, prilikom izlaganja sunčevoj svetlosti, otpočet je niz eksperimenata, koji su za krajnju instancu imali kreiranje LED svetiljki za fototerapiju u medicinske svrhe. Danas nam je poznato da se opšte stanje beba obolelih od žutice značajno poboljšava nakon izlaganja LED lampama plavog spektra, za svega dva do tri dana. Pored žutice kod novorođenčadi, uz pomoć LED svetiljki i fototerapije, mogu se lečiti i mnoge kožne bolesti.
Vitrine sa LED rasvetom smanjuju rizik od pojave bakterija i produžavaju životni vek namirnicama
Izlaganje robe i namirnica intenzivnom ultraljubičastom i infracrvenom zračenju, odavno se pokazalo kao loša praksa, jer kao rezultat iza sebe može ostaviti izbledelu tkaninu ili ambalažu, dok toplota same svetiljke itekako može uticati na kvarljivost namirnica u prehrambenoj industriji, na gubitak težine proizvoda ili na njegovu izmenu oblika i forme. Naučna istraživanja dokazala su da u vitrinama sa LED svetiljkama meso duže ostaje sveže, dok je razvoj bakterija u njima znatno sporiji.
LED svetiljke smanjuju rizik od požara
Prilikom sprovođenja jednog od eksperimenata i određivanja maksimalne temperature zagrevanja tela svetiljke tokom jednočasovnog rada, poređene su tradicionalna svetiljka sa žarnom niti, fluorescentna svetiljka i LED svetiljka. Dobijeni su sledeći rezultati:
- Svetiljka sa žarnom niti 75 (W) — 268 °C;
- Fluorescentna svetiljka 15 (W) — 139 °C;
- LED svetiljka 9 (W) — 65 °C.
Očigledno je da su LED svetiljke najbezopasniji vid rasvete u pogledu potencijalne zapaljivosti i mogućnosti izazivanja požara. Njihovo toplotno zračenje je minimalno, a predmeti koji se nalaze na svega nekoliko centimetara od LED svetiljki, ostaju hladni na dodir. Zahvaljujući tome, mogu se postavljati i u neposrednoj blizini plastičnih ili drvenih elemenata enetrijera, bez rizika da će izazvati požar ili prouzrokovati eventualne opekotine na koži, prilikom dolaska u dodir sa površinom grejnog tela svetiljke.
LED svetiljke kao jedan od faktora spasavanja vodenih ekosistema
S obzirom na širok spektar varijacija LED osvetljenja, ovaj svetlosni izvor pruža velike mogućnosti za uzgoj, biljaka svake vrste, bilo da je reč o tradicionalnom uzgoju na zemlji, ili o savremenim sistemima kao što je hidroponika. Zahvaljujući LED svetiljkama, od nedavno, ljubitelji akvarijuma počeli su da uzgajaju i korale u svojim malim oazama. Istraživanja sprovedena u Izraelu, Nemačkoj i na Filipinima, zabeležila su negativan uticaj tradicionalne ulične rasvete na vodeni ekosistem priobalnih područja. Kao predlog rešenja ovog problema, naveden je između ostalog i prelazak na ekološki prihvatljivo LED osvetljenje. Zabrinutost Gabriela Grimsdiha iskazana na godišnjem samitu UN-a za ekološka pitanja, opravdana je alarmantnim podatkom koji ukazuje na mogućnost izumiranja koralnih grebena i do 90% do kraja 2050. godine. Ova činjenica koja svedoči o važnosti uticaja svetlosnog zagađenja na biodiverzitet, pokazuje potencijal poboljšanja ovog pitanja uz primenu LED osvetljenja. Sa naučne tačke gledišta, stvaranje uslova za rast korala u veštačkoj sredini, može doprineti očuvanju ovih višećelijskih organizama, kojim preti izumiranje, što bi moglo imati razorne posledice po čovečanstvo.
Napretkom nauke i tehnologije, iz godine u godinu, LED rasveta širi svoj spektar mogućnosti i za sobom ostavlja veliki potencijal za nova otkrića iz najrazličitijih oblasti.
